مسمومیت با فرمالین

مقدمه

در این مقاله به مبحث ” مسمومیت با فرمالین ” می‌پردازیم. مسمومیت با فرمالین بسیار خطرناک و نیازمند دریافت مراقبت‌های پزشکی است. 

در این راستا به ارائه پاره‌ایی از توضیحات در مورد این ماده و روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان مسمومیت با فرمالین می‌پردازیم.

دریافت مشاوره و راهنمایی درباره محصول فرمالین صنعتی

تماس با مبنا شیمی: 22264634-021

فرمالین چیست؟ 

فرمالین محلولی بی‌رنگ و با بوی قوی است که از 37 درصد گاز فرمالدئید حل شده در آب تشکیل می‌شود. به دلیل خواص ضد میکروبی قوی به عنوان یک ضد عفونی کننده و نگهدارنده کاربرد دارد.

همچنین این ماده به دلیل توانایی خود در حفظ بافت‌ها و جلوگیری از تجزیه آنها شناخته می‌گردد. 

در مصارف صنعتی از فرمالین در تولید مواد مختلفی مانند پلاستیک، رزین و منسوجات استفاده می‌شود. این ترکیب شیمیایی یک جزء کلیدی در ساخت چسب‌ها، رنگ‌ها و مواد عایق است. از این ماده در تولید داروها و محصولات شیمیایی کشاورزی نیز استفاده می‌شود.

ساختار شیمیایی فرمالین شامل یک اتم کربن است که به دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن پیوند دارد و یک گروه کربونیل را تشکیل می‌دهد. گروه کربونیل به یک اتم هیدروژن و یک گروه هیدروکسیل متصل است.

این ساختار شیمیایی موجب می‌گردد که فرمالین تحت واکنش‌های مختلف قرار گیرد و به ترکیبی چند منظوره تبدیل شود. بنابراین خرید فرمالین برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی و پزشکی انجام می‌پذیرد.

منابع و موارد استفاده فرمالین 

در ادامه مبحث مسمومیت با فرمالین به ذکر منابع و موارد استفاده از این ماده می‌پردازیم. فرمالین یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ و قابل اشتعال است که در فرآیندهای مختلف صنعتی استفاده می‌شود. 

یکی از منابع اصلی این ماده در بخش صنعتی، تولید رزین، پلاستیک و منسوجات می‌باشد. این ماده به عنوان یک عنصر کلیدی در سنتز رزین‌های اوره فرمالدئید استفاده می‌گردد و به طور گسترده در ساخت تخته سه لا و سایر مصالح ساختمانی کاربرد دارد. همچنین این ترکیب شیمیایی در تولید کاغذ و محصولات پاک کننده خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرمالین را می‌توان در طیف وسیعی از محصولات روزمره مانند ضدعفونی کننده‌ها و پاک کننده‌های خانگی یافت. بسیاری از ضدعفونی کننده‌ها به دلیل خواص ضد میکروبی قوی، حاوی فرمالین به عنوان یک ماده فعال هستند.

این ماده برای استریل کردن تجهیزات پزشکی، تمیز کردن سطوح و نگهداری نمونه‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. فرمالین در محیط‌های آزمایشگاهی به عنوان تثبیت کننده برای حفظ یکپارچگی بافت‌ها و نمونه ‌ای بیولوژیکی کاربرد دارد.

این ماده شیمیایی با آب ترکیب می‌شود تا محلول فرمالدئید ایجاد گردد. سپس برای تثبیت بافت‌ها برای اهداف بافت شناسی، آسیب شناسی و تحقیقات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

علاوه بر موارد فوق، فرمالین در تکنیک‌های زیست شناسی مولکولی مانند واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) و تعیین توالی DNA استفاده می‌شود. خواص اتصال متقابل این ماده را به یک جزء ضروری در فرآیند مطالعه بیان ژن و تعاملات پروتئین در سلول‌ها مبدل می‌سازد.

علائم مسمومیت با فرمالین

مسمومیت با فرمالین زمانی رخ می‌دهد که فرد در معرض سطوح بالایی از این ماده قرار گیرد. علائم اولیه مسمومیت با این ترکیب شیمیایی شامل سوزش چشم، بینی و گلو، سرفه، گرفتگی قفسه سینه و مشکل در تنفس است. در موارد شدید، مسمومیت با فرمالین منجر به مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی عروقی و حتی مرگ می‌شود.

علائم ثانویه مسمومیت با فرمالین شامل تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه و تحریک پوست می‌باشد. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این ماده منجر به مشکلات جدی‌تر سلامتی مانند عفونت‌های تنفسی، آسم و واکنش‌های آلرژیک می‌گردد.

در صورت مشکوک شدن به مسمومیت با فرمالین، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، زیرا درمان سریع  به جلوگیری از عوارض بیشتر سلامتی منتج می‌شود.

علائم مسمومیت حاد و مزمن با فرمالین از نظر شدت و مدت متفاوت می‌باشد. مسمومیت حاد با فرمالین زمانی رخ می‌دهد که فرد در مدت کوتاهی در معرض غلظت بالایی از فرمالدئید قرار گیرد.

در نتیجه علائمی مانند مشکلات تنفسی و درد قفسه سینه بروز می‌کند. از سوی دیگر، مسمومیت مزمن با فرمالین زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در مدت طولانی‌تری در معرض فرمالدئید قرار گیرد. بنابراین منجر به علائمی می‌شود که به تدریج در طول زمان ایجاد می‌شوند و اغلب شدت کمتری دارند.

در هر صورت مهم است که به هنگام استفاده، خرید و فروش مواد شیمیایی به ویژه فرمالین از قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنید و در صورت مشاهده علائم مسمومیت با فرمالین به پزشک مراجعه نمایید.

روش‌های تشخیص مسمومیت با فرمالین

در ادامه مبحث مسمومیت با فرمالین به بررسی روش‌های تشخیص پزشکی، آزمایشات مرتبط و معیارهای تشخیص این ماده می‌پردازیم.

مسمومیت با فرمالین یک بیماری جدی است که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع منجر به عوارض شدید سلامتی می‌شود. متخصصان پزشکی از روش‌های مختلفی برای تشخیص مسمومیت با این ترکیب شیمیایی استفاده می‌کنند، از جمله معاینه فیزیکی کامل، بررسی علائم و شرح حال دقیق بیمار.

برای پزشکان مهم است که سؤالات خاصی در مورد مواجهه بیمار با فرمالین مانند شغل، سرگرمی‌ها و هرگونه تماس اخیر با محصولات حاوی این ماده بپرسند. همچنین پزشکان ممکن است آزمایش‌های لازم برای تایید مسمومیت با فرمالین مانند آزمایش خون برای بررسی اختلالات در عملکرد کبد یا سطوح فرمالدئید در خون، درخواست کنند.

علاوه بر معاینات فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی، پزشکان از معیارهای خاصی برای تشخیص مسمومیت استفاده می‌نمایند. این معیارها شامل ارزیابی علائم بیمار مانند مشکلات تنفسی، تحریک پوست و علائم عصبی است.

علاوه بر موارد فوق پزشک قرار گرفتن بیمار در معرض این ماده و هر منبع شناخته شده آلودگی را در نظر می‌گیرد، زیرا تشخیص و درمان به موقع، بیمار را بهبود می‌بخشد.

تشخیص مسمومیت با این ماده نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل ترکیبی از معاینه فیزیکی، آزمایش‌ و ارزیابی معیارهای مسمومیت است. تشخیص و درمان سریع برای جلوگیری از عوارض جدی مرتبط با مسمومیت مانند نارسایی تنفسی، آسیب اندام‌ها و مرگ ضروری می‌باشد. 

اثرات مسمومیت با فرمالین بر سلامتی

مسمومیت با فرمالین بسته به میزان قرار گرفتن در معرض آن چندین اثر کوتاه مدت بر بدن دارد. استنشاق بخارات این ماده منجر به تحریک سیستم تنفسی و در نتیجه علائمی مانند سرفه، خس‌خس سینه، تنگی قفسه سینه و مشکل در تنفس می‌شود. همچنین باعث تحریک پوست و درماتیت می‌گردد.

در صورت تماس مستقیم پوست با این ترکیب شیمیایی منجر به قرمزی، خارش و حتی سوختگی می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده قرار گرفتن در معرض فرمالین ممکن است منجر به تحریک و قرمزی چشم شود و علائمی مانند اشک ریزش، تاری دید و درد چشم را ایجاد کند.

در دراز مدت، مسمومیت با فرمالین اثرات جدی‌تر و بالقوه تهدید کننده بر روی سیستم‌های مختلف بدن دارد. تماس مزمن با این ماده به ریه‌ها آسیب می‌رساند و منتج به بیماری‌هایی مانند برونشیت، آسم و حتی سرطان ریه می‌شود.

همچنین تماس طولانی‌مدت با فرمالین منتج به آسیب دائمی به پوست، ایجاد زخم یا حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست می‌گردد. در نهایت باعث مشکلات چشمی مزمن مانند التهاب، آسیب قرنیه و از دست دادن بینایی می‌شود.

مسمومیت با فرمالین هم در کوتاه مدت و هم در درازمدت اثرات مضری بر سیستم گوارش دارد. از دیگر علائم مسمومیت می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال اشاره نمود.

بلع این ماده به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند و به طور بالقوه منجر به شرایطی مانند ورم معده، زخم و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان معده می‌شود. در صورت مشکوک شدن به مسمومیت، فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید، زیرا درمان سریع در جلوگیری از آسیب بیشتر به بدن تاثیر دارد.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت با فرمالین

یک راه حل عملی در خانه برای جلوگیری از مسمومیت با فرمالین، استفاده از تهویه مناسب در مناطقی است که فرمالین استفاده یا ذخیره می‌شود. این امر در کاهش غلظت بخارات این ماده در هوا موثر می‌باشد و خطر استنشاق را کاهش می‌دهد.

ذخیره این ترکیب شیمیایی در یک مکان با تهویه مناسب و دور از فضاهای زندگی در کاهش احتمال مسمومیت موثر است. پیروی از دستورالعمل‌های تولید کننده برای نگهداری از این ماده برای جلوگیری از حوادث یا نشت مهم می‌باشد.

در محل کار برای جلوگیری از مسمومیت با فرمالین، ارائه آموزش مناسب به کارکنانی که با این ماده کار می‌کنند، ضروری می‌باشد. این امر شامل دستورالعمل‌های مربوط به شیوه‌های حمل و نقل ایمن، استفاده صحیح از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش و ماسک و روش‌های اضطراری در صورت نشت است.

کارفرمایان باید نظارت منظمی در محل کار انجام دهند. برچسب گذاری مناسب ظروف و محل نگهداری نیز در جلوگیری از خطرات احتمالی تاثیر دارد.

جلوگیری از مسمومیت با فرمالین در محیط‌های آزمایشگاهی با برچسب زدن و نگهداری مناسب ظروف و رعایت پروتکل‌ها برای جابجایی و دفع ضایعات است.

آزمایشگاه‌ها باید مکان مشخصی برای کار با فرمالین با تهویه مناسب و تجهیزات ایمنی برای استفاده داشته باشند. کارکنان باید در مورد خطرات این ماده و نحوه محافظت از خود و روش‌های واکنش اضطراری در صورت مواجهه تصادفی آموزش ببینند.

درمان‌های فوری و اقدامات اولیه

اگر فردی مشکوک به مسمومیت با فرمالین باشد، اولین گام این است که او را از منبع تماس دور کرده و به هوای تازه خارج کنید تا از استنشاق بیشتر بخارات سمی جلوگیری شود. مهم است که بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. فرد باید برای هرگونه علائم ناراحتی یا بدتر شدن علائم به دقت تحت نظر باشد.

هنگامی که کمک پزشکی در راه است، ممکن است لازم باشد اقدامات کمک‌های اولیه مانند CPR یا تنفس نجات در صورتی که فرد بیهوش است یا نفس نمی‌کشد، انجام پذیرد. بسیار مهم است که تا حد امکان اطلاعات بیشتری در مورد مواجهه مشکوک به فرمالین، از جمله میزان و مدت تماس و علائمی که فرد تجربه می‌کند، به پزشک ارائه شود.

در موارد مسمومیت با فرمالین، درمان دارویی ممکن است شامل تجویز داروهای ضد مسمومیت باشد. این داروها با اتصال به مولکول‌های فرمالین در بدن و خنثی کردن اثرات سمی آنها عمل می‌کنند.

در موارد شدید، سایر درمان مانند اکسیژن درمانی یا مایعات داخل وریدی برای کمک به بهبودی بدن از مسمومیت ضروری می‌باشد. پیروی از راهنمایی‌های پزشک برای جلوگیری از هرگونه عوارض سلامتی بسیار مهم است.

نقش تجهیزات حفاظتی در جلوگیری از مسمومیت

فرمالین یا محلول فرمالدهید یک محرک شناخته شده و سرطان‌زای بالقوه است و استفاده از تجهیزات محافظ مانند ماسک، دستکش و لباس‌های مقاوم برای افرادی که با آن کار می‌کنند ضروری می‌باشد.

استفاده از ماسک برای جلوگیری از مسمومیت با فرمالین و استنشاق بخارات این ماده که باعث تحریک سیستم تنفسی و مشکلات تنفسی شود مهم است. دستکش برای محافظت از پوست در برابر تماس مستقیم با محلول الزامی می‌باشد، زیرا فرمالین باعث تحریک پوست شده و به طور بالقوه منجر به درماتیت می‌شود. 

برای جلوگیری از تماس این ماده با لباس و ایجاد تحریک احتمالی پوست باید از لباس‌های مقاوم مانند روپوش‌های آزمایشگاهی یا پیش‌بند استفاده کرد.

هنگام استفاده از تجهیزات حفاظتی مهم است که آنها به درستی استفاده گردند تا حداکثر محافظت را ارائه دهند. ماسک‌ها باید روی بینی و دهان قرار گیرند تا از ورود بخار به سیستم تنفسی جلوگیری شود.

دستکش‌ها باید به درستی پوشیده گردند و باید از مواد مقاوم در برابر فرمالین مانند نیتریل یا نئوپرن ساخته شوند. لباس‌های مقاوم باید به طور کامل پوست را بپوشانند.

علاوه بر استفاده از تجهیزات حفاظتی، پیروی از روش‌های مناسب حمل و دفع نیز مهم است. این امر شامل اطمینان از تهویه مناسب در اماکنی است که فرمالین نگهداری می‌شود.

نظارت منظم بر سطح هوا و برچسب زدن مناسب ظروف حاوی محلول فرمالین بسیار مهم است. با پیروی از دستورالعمل‌های نهادهای نظارتی و استفاده صحیح از تجهیزات حفاظتی، افراد می‌توانند خطرات بالقوه سلامتی را کاهش دهند.

مقررات و استانداردهای مربوط به استفاده از فرمالین

با بررسی قوانین و استانداردهای ملی و بین المللی در مورد استفاده و نگهداری از فرمالین، مشخص می‌شود که مقررات سختگیرانه‌ای برای اطمینان از حمل و نگهداری ایمن این ماده شیمیایی خطرناک وجود دارد.

در ایران، فرمالین به عنوان یک ماده خطرناک طبقه بندی می‌شود و تحت قوانین سختگیرانه سازمان ملی استاندارد ایران قرار دارد. 

این مقررات برچسب گذاری مناسب ظروف فرمالین، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی در هنگام کار و دفع ضایعات این ماده را به روشی ایمن و سازگار با محیط زیست دیکته می‌کند.

در سطح بین المللی، سازمان‌هایی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان بین المللی کار (ILO) دستورالعمل‌هایی را برای استفاده ایمن و نگهداری از فرمالین ایجاد کرده‌اند. 

این دستورالعمل‌ها بر اهمیت آموزش مناسب به افرادی که با این ماده کار می‌کنند، تاکید دارد. انجام بازرسی‌های منظم از تاسیسات که در آن فرمالین استفاده می‌شود و اطمینان از وجود سیستم‌های تهویه مناسب برای به حداقل رساندن بخارات سفارش شده است. همچنین استانداردهای بین المللی بر اهمیت نگهداری سوابق دقیق استفاده و نگهداری از این ماده برای اطمینان از رعایت مقررات تاکید می‌کنند.

کارفرمایان با رعایت مقررات و دستورالعمل‌ها به جلوگیری از حوادث و صدمات و محافظت از محیط زیست در برابر آلودگی و حفظ انطباق با الزامات قانونی کمک می‌کنند. 

برای سازمان‌ها بسیار مهم است که از هرگونه به روز رسانی یا تغییر در مقررات فرمالین مطلع شوند تا از انطباق مداوم و ارتقای یک محیط کاری امن برای همه کارکنان اطمینان حاصل شود.

نتیجه‌گیری و توصیه‌ها

اولین و مهمترین توصیه برای محافظت در برابر مسمومیت با فرمالین این است که هنگام کار با این ماده همیشه از تجهیزات حفاظت فردی مناسب (PPE) استفاده شود. این امر شامل پوشیدن دستکش، روپوش آزمایشگاهی و عینک ایمنی برای جلوگیری از تماس پوستی و استنشاق بخارات است.

علاوه بر موارد فوق الذکر، کار در یک مکان با تهویه مناسب یا استفاده از هود برای به حداقل رساندن بخارات فرمالین بسیار مهم است. همچنین باید به کلیه پرسنلی که با این ماده شیمیایی کار می‌کنند، آموزش مناسب در مورد نحوه کار و دفع این ماده ارائه گردد.

توصیه مهم دیگر اجرای پروتکل‌های ایمنی سختگیرانه و پیروی از دستورالعمل‌های تعیین شده توسط سازمان‌های نظارتی برای نگهداری فرمالین است.

برچسب زدن مناسب ظروف، نگهداری در محل تعیین شده به دور از مواد شیمیایی ناسازگار و بازرسی منظم برای بررسی نشت از اقدامات ضروری برای جلوگیری از تماس تصادفی می‌باشد. همچنین توصیه می‌شود در صورت نشت فرمالین، روش‌های واکنش اضطراری از جمله دسترسی به دوش ایمنی و ایستگاه شستشوی چشم‌ها را در نظر بگیرید. با رعایت این توصیه‌ها می‌توان خطر مسمومیت با فرمالین را به حداقل رساند و ایمنی کارگران را حفظ کرد.

شرکت مبنا شیمی مرجع تخصصی تامین و عرضه مواد تصفیه آب و مواد شیمیایی در ایران است. این شرکت مبادرت به عرضه بی واسطه فرمالین به صورت عمده و خرده به سراسر ایران می‌نماید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محصول فرمالین می توانید اینجا کلیک نمایید.

سوالات متداول